Ці патрэбны нам Смаленск…
Опубликовано 31.03.2012 | 
Фоткі МФа з надпісам «Смаленск – гэта Беларусь» – бясспрэчна добры крэатыў, засталося толькі зрабіць тыя самыя надпісы ў Дзвінску, Троках ды Беластоку. У свой час і такія з’явяцца…
Калі размаўляць пра «страчанныя тэрыторыі на Ўсходзе», прыгожа казаць пра Вялікую Беларусь да Вязьмы ці да Мажайску, але спярша трэба падумаць, што б было з краінай, калі б яна атрымала гэтыя тэрыторыі ў канцы 1920-х гадоў.
На самым пачатку 1929 года была ўтворана Заходняя вобласць РСФСР, са сталіцай ў Смаленску, і ў якую ўвайшлі цалкам тэрыторыі Бранскай, Смаленскай абласцёў, таксама часткі Калужскай, Цвярской абласцёў і Вялікалуцкая Акруга. (Межы гэтага ўтвору практычна паўторваюць усходнюю мяжу ВКЛ XV стагодзя – мара бел. нацыяналіста). Агульная тэрыторыя – 163.8 км кв, з насельніцтвам 6 778 тысяч.
Тэрытарыяльны абсяг беларускай народнай мовы – 8
Опубликовано 19.03.2012 | Беларуска-ўкраінскаму памежжу характэрнае дыфтангічнае вымаўленьне гукаў о ды е ў націскным становішчы, тыпу: муост, вуоск, валыэ, мяхіе, дзяцюкіе. Гэтай тэмай заняўся на старонках ковенскага часопіса ,,Крывіч” А. Матач (Дыфтонгі уо, (юо=іуо), ыэ, (іе), у: ,,Крывіч”, № 8, Каўнас 1924, с. 104-105).
„Першы дыфтонг – уо – распашыраны ў мове па ўсёй Крывіі (Беларусі) і вымаўляецца ў імёнах і займях у сярэдзіне слоў пад націскам, толькі не заўсёды павінен быць там, дзе пішацца расійскае о (ё), бо, напрыклад, у словах карова, салома, малако, мора, сьлёзы і г.п. крыўскае о (ё) гучыць так сама, як і ў расійскай мове (літэратурнай). Правіла, якое-бы цьвёрда акрэсьлівала, калі трэба вымаўляць у словах уо (юо=іуо) і калі чыстае о (ё) няма: аб гэтым добра ведае толькі прыродны крывіч, або той з чужаземцаў, хто вучыўся-бы нашай мовы не па кніжцы, а па наслыху. Не памыляўся-бы ў гэтым выпадку і літвін, бо ў літоўскай мове дыфтонг уо вымаўляецца так сама, як і ў нас.
Символика народных украс Смоленского края
Опубликовано 09.03.2012 | В вышивках и тканье по холсту уцелели
самые многочисленные и самые характерные
остатки национального русского художества.
В. Стасов.
Орнаментальные молитвы народности
могут быть правильно поняты лишь при тщательном
изучении лежащих в основе их идей.
В. Харузина.
Смоленская губерния – этот перевальный центр, где сходятся истоки трех крупнейших рек великой русской равнины Днепра, Зап. Двины и Волги, искони, даже в глубочайшие доисторические времена, являлась местом продвижения многих племен и народов, частью тут же оседавших, или меньшей степени, нечто «свое», самобытное. Позднее, уже во времена исторические, та же Смоленская губерния непрестанно испытывала на себе влияния Литвы и Польши, а через них влияние более далекого Запада; влияние культуры уже сложившихся северорусских областей – Пскова, Новгорода, позднее Москвы, даже Рязани и Суздаля. Значительно также было влияние Украины.
Все эти влияния остаются для нас наиболее ярко выраженными в памятниках языка, топографической номенклатуры, а также изобразительного и монументального искусства и в последнем, конечно, согласно особому укладу древней Руси, преимущественно в церковном, но отчасти и в гражданском, зодчестве.
Тэрытарыяльны абсяг беларускай народнай мовы – 7
Опубликовано 06.03.2012 | Беларускі эміграцыйны часопіс „Навіны зь Беларусі”, які выдаваўся ў Нью-Ёрку з 1963 году Камітэтам Радыё Свабода (да 1969 году выйшла 143 нумары), зьвярнуў увагу на дасьледаваньне Ўладзімера Анічэнкі пад назовам Беларуска-ўкраінскія пісьмова-моўныя сувязі (Мінск 1969), у якім аўтар сынтэтызаваў літаратурна-пісьмовыя нормы старабеларускае мовы з адлюстраванымі ў ёй фактамі жывое народнае мовы ў адзіную стройную сыстэму. Але гэта не галоўнае дасягненьне працы У. Анічэнкі – паведамляе нью-ёрскі часопіс (Беларуска-ўкраінскія моўныя сувязі, у: „Навіны зь Беларусі”, № 18 (137), Нью-Ёрк, 30 верасьня 1969, с. 4-5), спасылаючыся на публікацыю Яўгена Камароўскага Моўныя сувязі народаў-братоў (у: „Звязда”, 23.09.1969). У. Анічэнка зрабіў даволі ўдалую спробу параўнальна-гістарычнага вывучэньня беларуска-ўкраінскіх пісьмовых сувязяў у далёкія ад нас часы.
Лявон Цигельников: белорус из оккупированной Брянщины
Опубликовано 04.03.2012 | Среди белорусов Москвы наемало тех, кто родился на современном белорусско-российском пограничье: Смоленщине, Псковщине и Брянщине. С самого детства жителям пограничья прививалась русская идентичность, гордость за славные деяния Петра Великого, и, главное, мнение о триединстве русского народа.
Не смотря на это, местные говора, песни, традиции, да и во многом историческая память, до сих пор указывают на белорусское прошлое этих районов Российской Федерации. Местные жители, как и 100 лет тому назад, называют своих восточных соседей «москалями» или «кацапами», а себя – «хохлами». Причем «хохол» в данном случае не является синонимом украинца. Это тот, кто говорит с фрикативным - г, называет деньги «грошами» и, собственно, ничем не отличается от своих западных братьев из Гомельской области.
